Phospholipases catalyze enzymatic degradation of membrane lipids. The phospholipases are divided into four major groups: A1, A2, C, and D by the type of ester bond which is hydrolyzed. Phospholipases A2 (PLA2) hydrolyze membrane glycerophospholipids at sn-2 position releasing lysophospholipid and free fatty acid. The PLA2s are involved in biosynthesis of intracellular messengers (eicosanoids), endo- and exocytosis, and cytoskeleton reorganization. Moreover, secreted PLA2 play various functions which are not dependent on their enzymatic activity. An intriguing question is specific interaction of sPLA2 from snake venom with several protein acceptors (human coagulation factor Xa or CFTR). In this review, we describe classification of PLA, mechanism of catalytic action, as well as interactions of snake venom PLA2 with various human proteins.
Fosfolipazy są enzymami biorącymi udział w procesie degradacji lipidów błon komórkowych. Fosfolipazy podzielono na cztery grupy- A1, A2, C oraz D, w zależności od rodzaju i położenia wiązania w obrębie cząsteczki fosfolipidu, na który działają. Fosfolipazy A2 (PLA2) katalizują reakcję hydrolizy glicerofosfolipidów w pozycji sn-2 uwalniając lizofosfolipid oraz kwas tłuszczowy. Enzymy te są odpowiedzialne za tworzenie wewnątrzkomórkowych cząsteczek sygnałowych, takich jak metabolity kwasu arachidonowego, biorą udział w procesie endo- i egzocytozy oraz reorganizacji cytoszkieletu, a także pełnią szereg funkcji niezwiązanych z ich właściwościami enzymatycznymi. Intrygującym zagadnieniem jest, niezależne od aktywności katalitycznej, oddziaływanie niektórych sekrecyjnych PLA2 obecnych w jadach węży z rozmaitymi białkami, np. czynnikiem krzepnięcia Xa lub kanałem chlorkowym CFTR. W niniejszej pracy omówiono klasyfikację fosfolipaz, mechanizm aktywności katalitycznej oraz niektóre przykłady oddziaływań sekrecyjnych PLA2 z białkami akceptorowymi.
Keywords: coagulation factor Xa,; neurotoxins; phospholipase A2; phospholipids.