The article presents an overview of diagnostics of tick-borne diseases in Poland, which form one of the most prevalent group of occupational illnesses in the Polish area. This is a current issue due to a constantly growing number of tick-borne infections, i.e., Lyme borreliosis, tick-borne encephalitis, tularemia, Q fever, human granulocytic anaplasmosis and babesiosis. The scale of the problem is well illustrated by the latest reports of the Polish National Institute of Public Health - National Institute of Hygiene (NIPH - NIH). The article also covers the taxonomy of vectors of etiological factors, as well as their reservoirs and possible transmission to humans. The highest risk of tick-borne infection is particularly connected with people either resting or working in the forest or meadow surroundings (i.e., foresters, farmers, hunters). The article contains up-to-date data on epidemiology, etiopathogenesis, symptomatology, laboratory medicine and factors affecting the credibility of results according to current recommendations of the Polish Society of Epidemiology and Physicians of Infectious Diseases and the Polish National Chamber of Laboratory Diagnosticians. The presented review focuses on modern laboratory techniques used in difficult diagnostics of tick-borne diseases, mainly diagnostics algorithms, pre-analytical phase (type of biological material) and analytical phase of diagnostics (reference methods, efficacy of different techniques, interfering factors, proper diagnostic procedures).
W artykule przedstawiono zagadnienia dotyczące diagnostyki chorób odkleszczowych w Polsce, które stanowią obecnie jedną z grup chorób zawodowych o najszerszym zasięgu na terenie naszego kraju. Problem ten jest aktualny z uwagi na stale rosnącą liczbę przypadków zachorowań na choroby odkleszczowe (m.in. boreliozę z Lyme, odkleszczowe zapalenie mózgu, tularemię, gorączkę Q, ludzką anaplazmozę granulocytarną, babeszjozę). Odzwierciedlają ten stan zwłaszcza ostatnie meldunki epidemiologiczne Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny (NIZP – PZH) w Warszawie. W niniejszym artykule zawarto również informacje dotyczące taksonomii wektorów poszczególnych czynników etiologicznych chorób tej grupy i ich rezerwuarów oraz możliwości transmisji przedstawionych drobnoustrojów. Ryzyko zakażenia nimi dotyczy szczególnie osób przebywających na terenach leśno-łąkowych w celach zarówno rekreacyjnych, jak i zawodowych (pracowników terenów leśnych, rolników, osób związanych z łowiectwem). Artykuł zawiera najnowsze dane z zakresu epidemiologii, etiopatogenezy, symptomatologii, diagnostyki laboratoryjnej i wpływających na nią czynników, opracowane z uwzględnieniem obowiązujących na terenie Polski zaleceń Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych oraz rekomendacji Krajowej Izby Diagnostów Laboratoryjnych. Szczególny nacisk położono na problematykę współczesnych metod laboratoryjnych wykorzystywanych w trudnej diagnostyce chorób odkleszczowych z uwzględnieniem algorytmów diagnostycznych oraz fazy przedanalitycznej (rodzaj materiału biologicznego) i analitycznej tych badań (metody referencyjne, skuteczność poszczególnych technik, czynniki interferujące, prawidłowość postępowania diagnostycznego). Med. Pr. 2016;67(1):73–87.
Keywords: Borrelia infections; clinical laboratory techniques; disease vectors; epidemiology; ticks; zoonoses.
This work is available in Open Access model and licensed under a CC BY-NC 3.0 PL license.