Introduction: Adherence to therapeutic recommendations, concerning in particular drug administration, diet and healthy life style, is essential to obtain optimal medical treatment effects. Elevated blood pressure is an extremely important risk factor for cardiovascular diseases such as coronary artery disease, chronic heart failure and stroke, as well as chronic kidney disease.
Aim: The aim of the study was to assess the level of adherence among heart transplant recipients and to explain the reasons for non-adherence phenomenon.
Material and methods: The study was performed on 55 heart allograft recipients: 11 women (20%) and 44 men (80%), all hypertensive. Participation in the study was voluntary and the three-part questionnaire was anonymous to obtain reliable answers. The second part was designed using the Modified Morisky Scale (MMS) consisting of questions assessing motivation and knowledge among patients. The third included questions concerning lifestyle, reasons for non-adherence and methods to improve it.
Results: In self-assessment of the adherence to medical recommendations on a scale of 0 to 10 the analyzed population estimated their level of adherence to be on average 8.49 ± 1.33, which is a considerably high result. It was discovered that both the level of motivation (2.20) and knowledge (2.83) are high among heart transplant recipients. Still, the level of knowledge was significantly higher than the motivation (p < 0.005). Correlation analysis revealed that the self-assessed adherence level correlated positively with the level of motivation (r = 0.357; p < 0.007).
Conclusions: Creation of an active attitude of the patient in the process of treatment is a crucial and at the same time often difficult task demanding cooperation of the patient, the patient's close family and the whole therapeutic team.
Wstęp: Adherence, czyli przestrzeganie zaleceń terapeutycznych, przede wszystkim w zakresie przyjmowania leków, odpowiedniej diety i stylu życia, jest niezbędne do osiągnięcia optymalnych efektów leczenia. Nadciśnienie tętnicze jest istotnym czynnikiem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, takich jak choroba niedokrwienna serca, niewydolność serca, udar, przewlekła niewydolność nerek.
Cel: Ocena stopnia przestrzegania zaleceń terapeutycznych wśród biorców przeszczepu serca i analiza przyczyn występowania zjawiska non-adherence.
Materiał i metody: Badanie przeprowadzono wśród 55 osób po przeszczepieniu serca; 11 kobiet (20%) i 44 mężczyzn (80%), chorujących na nadciśnienie tętnicze. Dobrowolne uczestnictwo w badaniu wiązało się z uzupełnieniem anonimowego, 3-częściowego kwestionariusza. Druga część została zaprojektowana na bazie zmodyfikowanej skali Moriskyego (MMS) oceniającej poziom motywacji i wiedzy wśród badanych. Trzecia część dotyczyła stylu życia, powodów nieprzestrzegania zaleceń i sposobów na poprawę stopnia adherence.
Wyniki: W samoocenie przestrzegania zaleceń terapeutycznych na skali od 0 do 10 badana populacja oszacowała swój poziom na średnio 8,49 ± 1,33, co jest wysokim wynikiem. Wykazano, że zarówno poziom motywacji (2,20), jak i wiedzy (2,83) jest wysoki wśród biorców przeszczepu serca. Poziom wiedzy był jednak istotnie wyższy niż motywacja (p < 0,005). Analiza korelacji wykazała, że samodzielna ocena przestrzegania zaleceń korelowała z poziomem motywacji (r = 0,357; p < 0,007).
Wnioski: Wytworzenie aktywnej postawy pacjentów w procesie terapeutycznym jest kluczowym i jednocześnie bardzo trudnym zadaniem wymagającym współpracy samego chorego, jego najbliższej rodziny i całego zespołu terapeutycznego.
Keywords: adherence; heart transplantation; hypertension.