Currently, chromium is probably the most controversial transition metal. In recent publications it is clearly stated that it is not an essential micronutrient and should be considered to have a pharmacological effect. Conflicting scientific reports along with a huge amount of dietary supplements, as well as dietary and sports nutrients available on the market have prompted the authors to investigate the available information on the range of possible application, efficacy and safety of products containing salts or chelates of chromium III. The authors reviewed articles in electronic databases for the years 1959-2016, and selected works describing the biochemical, physiological and toxic properties of chromium salts and chelates and the range of possible applications in medicine, dietetics and sport. A critical analysis of reports dealing with the effect of chromium on the carbohydrate and lipid metabolism, body composition, lean body mass and sports performance was carried out. The authors indicated papers analyzing the mechanism of action of chromium in the cognitive and affective disorders. Much attention has been paid to the safety use of chromium III supplements. There are still some unsolved issues. In the field of toxicology, a limited number of reports about environmental exposure to trivalent chromium in the workplace draws our attention. In the field of biochemical research, there is still a need to clarify the mechanism of psychiatric and endocrinological activity, especially in conjunction with the immune system. Med Pr 2018;69(2):211-223.
Chrom jest metalem przejściowym, który obecnie budzi największe kontrowersje. W najnowszych publikacjach już wyraźnie wskazuje się, że nie jest on niezbędnym mikroelementem, a jego działanie należy rozpatrywać raczej jako efekt farmakologiczny. Sprzeczne doniesienia naukowe, a jednocześnie ogromna liczba suplementów diety, odżywek sportowych i dietetycznych dostępnych na rynku skłoniły autorów do prześledzenia dostępnych informacji dotyczących zakresu możliwego zastosowania, skuteczności i bezpieczeństwa produktów zawierających sole lub chelaty chromu III. Wykonano przegląd baz elektronicznych z lat 1959–2016 oraz wyselekcjonowano prace opisujące biochemiczne, fizjologiczne i toksyczne właściwości soli i chelatów chromu III, a także zakres możliwego zastosowania w medycynie, dietetyce i sporcie. Poddano krytycznej analizie doniesienia na temat wpływu chromu na gospodarkę węglowodanowo-lipidową organizmu, skład ciała i beztłuszczową masę ciała oraz zdolność wysiłkową sportowców. Wskazano prace analizujące mechanizm działania chromu w zaburzeniach kognitywnych i afektywnych. Dużą uwagę autorzy poświęcili bezpieczeństwu stosowania suplementacji preparatami zawierającymi chrom. Wciąż pozostaje kilka niewyjaśnionych zagadnień – w zakresie toksykologii uwagę zwraca niedostateczna liczba doniesień na temat środowiskowego narażenia na chrom III w miejscu pracy, natomiast w zakresie badań biochemicznych wciąż istnieje potrzeba wyjaśnienia mechanizmu aktywności psychiatrycznej i endokrynologicznej zwłaszcza w powiązaniu z układem immunologicznym. Med. Pr. 2018;69(2):211–223.
Keywords: Obesity; adverse effects; chromium (III) salts and chelates; dietary supplements; glucose intolerance; hypercholesterolemia.
This work is available in Open Access model and licensed under a CC BY-NC 3.0 PL license.